ابیانه

گوهر سبزی در دل کویر

ابیانه

گوهر سبزی در دل کویر

خوش آمدید
آخرین مطالب
پربیننده ترین مطالب
محبوب ترین مطالب
مطالب پربحث‌تر
آخرین نظرات

زبان مردم ابیانه


زبان پهلوی اشکانی هنوز در ابیانه زنده است


زبان پهلوی اشکانی یکی از شاخه های زبان فارسی میانه است که تقریبا فراموش شده است و امروزه تعداد
کمی از واژه های آن فقط در شهرستان ابیانه در استان کاشان به گوش می رسد.
«عباس تراب زاده»، مردم شناسی که بر پروژه مردم نگاری این شهرستان نظارت داشته است درباره زبان رایج مردم این منطقه می گوید:« زبان اهالی ابیانه شاخه ای از فارسی میانه است که البته در طول زمان دچار تغییر و تحولات زیادی شده و اکنون فقط تعداد کمی از واژه های اصیل پهلوی اشکانی در گویش آنان شنیده می شود.» 
این در حالی است که چندی پیش نیز محققان پژوهشکده زبان و گویش ثابت کردند اهالی میمند در استان کرمان هنوز به زبان پهلوی ساسانی حرف می زنند. 
«محمد میرشکرایی»، رئیس پژوهشکده مردم شناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درباره رواج این زبان در ابیانه می گوید:«از آن جا که زبان عنصری زنده و پویا است به راحتی نمی توان گفت زبان کهنی تمام شده و زبان جدیدی جایگزین آن شده است. اما با توجه به اینکه در حال حاضر ما فارسی صحبت می کنیم و مردم دوره قاجار هم فارسی حرف می زدند اما اگر یکی از افراد دوره قاجار به زمان ما سفر کند زبان ما را نمی فهمد، نتیجه می گیریم که زبان فارسی مدام در حال تغییر و پویایی است. دلیل این قضییه هم این است که به طور مداوم واژه های تازه ای ساخته می شوند و واژه هایی از میان می روند. در مورد ابیانه هم همین طور است. ممکن است مردم این ناحیه به خاطر ارتباط کمتر و بسته بودن محیط، مقداری از واژگان فارسی میانه و زبان پهلوی اشکانی را در خود حفظ کرده باشند اما نمی توان به طور قطع و یقین گفت آنها کاملا به زبان پهلوی اشکانی حرف می زنند.» 
  • مرضییه امینی ابیانه
  • مرضییه امینی ابیانه
زیارتگاه هینزا

این زیارتگاه در جنوب شرقی ابیانه در دره باریکی قرار دارد. در دل صخره‌های این دره، تو رفتگی وجود دارد که ساختمان امامزاده در جلوی آن ساخته شده‌است، و تو رفتگی نیز همانند غاری، جزیی از ساختمان زیارتگاه شده‌است. ظاهراً این زیارتگاه مربوط به بی بی زبیده خاتون، بنت موسی بن جعفر (ع) است. اهالی عنوان می‌کنند که بی بی زبیده خاتون تحت تعقیب بوده و مردم ابیانه وی رادر این اتاقک پناه داده، سپس به روستای هنجن برده‌اند. در هنجن نیز زیارتگاه بزرگی متعلق به ایشان ساخته شده‌است. زیارتگاه هینزا در واقع گذرگاه بی بی زبیده خاتون است. برخی نیز عنوان کردند که این زیارتگاه مربوط به زمان آناهیتا است.طبق باور مردم این مکان معجزه نما است و در آن مراسم خاصی برگزار می‌شود.


منبع:fa.wikipedia.org
  • مرضییه امینی ابیانه

لباس مردان در ابیانه 

پوشاک عمومی مردان از دوره صفویه نا اوایل قرن حاضر عبارت بوده از: کلاه نمدی٬ قبا٬ زیرپوش قبا به نام ارخالق٬ شال کمر٬ شلوار گشاد از جنس کرباس یا متقال٬ گیوه محلی و پوشش زمستانی کمر چین یا سرداری٬ کقش چرمی یا چموش و نوعی قبا از پارچه قصب یزدی٬ جبه یا شنل ترمه ای٬ کلاه کله قندی دست دوز با نقشهای هندسی و یک نوع عرقچین که با ابریشم رنگارنگ دارای نقش جالب می باشد که عرقچین تار نامیده می شود.  

لباس زنان در ابیانه 

لباس محلی زنان ابیانه عبارت است از:  چادرقد٬ پارچه مربع شکل به ابعاد ۵/۱ متر که به شکل سه گوش روی سر قرار می گیرد.  پیراهن بلند در طرح ها و رنگهای مختلف که با کار دست گلدوزی شده و با یراق های از جنس نقره تزئین شده است و همچنین یقه و چاکهای زیبا از پارچه های گلدار زیبائی این لباس را دوچندان نموده است.


شلوار یا شلیطه که جامه ای پر چین است که از کمر تا سر زانو را می پوشاند که با یراق های از جنس نقره تزئین می شود.   

در هوای سرد زمستانی علاو ه بر این لباس ها بر روی پیراهن آرخالق یا نیم تنه که از پارچه ای از جنس مخمل تهیه شده پوشیده می شود که به نام کرتی شناخته می شود. 


همینطور در زمستان بر روی چارقد٬ چادر شبی از جنس ابریشم (کج) پوشیده می شود که بافت آن بصورت شطرنجی و با رنگهای زیبا طراحی شده است.

گیوه زنانه محلی یا در زمستان کفش (چموش) استفاده می شود.  

نکته قابل توجه اینکه پارچه های لباس زنانه از رنگهای روشن و گل و بوته های رنگین و درشت انتخاب می شود که از آسمان شفاف و زیبائیهای طبیعی منطقه الهام گرفته است.    

منبع:abyaneh1.blogsky.com

  • مرضییه امینی ابیانه

اتشکده

قدیم‌ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده‌ای است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته‌است. آتشکده ابیانه را نمونه‌ای از معابد زردشتی دانسته‌اند که در جوامع کوهستانی ساخته می‌شد. اثر تاریخی دیگر این روستا مسجد جامع آن و قدیم‌ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‌کاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده‌است. مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است که دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال ۷۰۱ هـ. ق. نوشته شده‌است که مربوط به دوره ایلخانان است. مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است که کنار صخره‌ای در کوهستان بنا شده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ ۹۵۲هـ. ق. مشاهده می‌شود. روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است: یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم بوده‌اند؛ و زیارتگاه دیگر ابیانه هینزا نامیده می‌شود.

منبع:سایت fa.wikipedea.org
  • مرضییه امینی ابیانه