خانه های ابیانه

خانه­های ده :

روی دامنه شمالی دره روی سنگ­های رسوبی سبزرنگ که در اصطلاح محلی به آن­ها زیه می‌گویند بنا گردیده­اند. ساختمان خانه­ها از خاک رس محلی و به شکل پلکانی روی یکدیگر بنا گردیده‌اند. کوهی سنگی بر بالای خانه ها، دیوار شمالی روستا را تشکیل می­دهد. این کوه سنگی هماهنگی زیادی با خانه­های اطراف دارد. در سال­هایی که بارندگی منطقه خوب باشد، می توان در اوایل بهار زیباترین روزهای روستا را شاهد بود. این زیبائیهای طبیعی همراه با رنگ خانه ها، تزیینات بناها و لباس محلی زنان از جذابیت­های این منطقه می­باشند. تپه ای خاکی در شرق خانه­های روستا و در راه دروازه پائین قرار دارد که «قلعه نزاتون» خوانده می شود. باغ­هائی در اطراف تپه به نام پدز قرار گرفته اند.

قلعه های ابیانه

قلعه های ابیانه:

در اطراف ابیانه و بر بالای بلندی سه قلعه دفاعی ایجاد گردیده است. اکنون آثار باقی مانده از این سه قلعه مشهود است.در بررسی از آثار بجای مانده از این سه قلعه با نام های قلعه پایین (هرده) قلعه بالا (پل) در قسمت شمالی و قلعه یسمون در جنوب مشهود است.

انواع خانه در ابیانه از نظر زمانی

خانه های ابیانه:

علاوه بر خاک سرخ که منحصر به ابیانه بوده و دربرابر باران مقاوم بوده است چوب نیز در استحکام و دوام بناها نقش موثری داشته و دارد. با توجه و دقت به تعدادی از خانه های مشخصه ای که در ابیانه است می توان بافت ساختمانی خانه های ابیانه را به سه دوره تاریخی تقسیم کرد. 

مساجد ابیانه

مسجد پرزله:

این مسجد در محله معروف پرزله واقع است و از دوره ایلخانیان بر جای مانده است. این مسجد با ایوان مشرف به کوچه مجاور در دو طبقه ساخته شده که طبقه دوم در دوران صفویه و شبستان کوچکی نیز در زمان قاجاریه به آن اضافه شده است.

قدیمی ترین درب ابیانه متعلق به این بنا می باشد که تاریخ ۷۰۱ هجری قمری را نشان می دهد این در از چوب گردو ساخته شده و با حاشیه گل و بوته های ظریفی منبت کاری شده است.

زیارت ابیانه

امامزاده یحیی و عیسی :

این زیارتگاه که در شرق ابیانه در محله هرده قرار دارد، بقعه شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی، فرزندان امام موسی بن جعفر (ع) است و برخلاف ساختمان‌های روستا دارای حیاط مرکزی است و آب نمای بزرگی که از شاخه اصلی نهر روستا سیراب می‌شود در وسط آن قرار دارد. این زیارتگاه گنبد هشت ضلعی باکاشی کاری فیروزه‌ای دارد. رواق حرم منقش به کتیبه‌هایی است که اخیراً مرمت شده‌است. ایوان جنوبی آن به تپه جنوبی ابیانه مشرف است. در ضریح زیارتگاه نوشته‌ای وجود ندارد؛ ولی در سقف بنا تاریخ‌های مرمت بنا و اشعار و آیاتی نوشته شده‌است. عنوان می‌شود که در پشت تخته‌های سقف قیمت انواع غلات، چون جو و گندم در زمان گذشته را نوشته‌اند. منبری چوبی و قدیمی نیز در ایوان جنوبی زیارتگاه قرار دارد. این زیارتگاه در سال ۱۳۸۶ توسط اهالی ابیانه و جمع آوری مبالغ میلیونی بازسازی شده‌است.

هارپاک

هارپاک آتشکده ای در ابیانه:

این اتشکده دروسط روستا و در دامنه ی کوهی با شیب تند قرار گرفته است و شامل سه طبقه است.اگر کمی به خصوصیات ساختمانی این اتشکده دقت کنیم متوجه می شویم که این بنا از عهد ساسانی به جای مانده است.عده ای نام این اتشکده را تغییر یافته‌ کلمه‌ی "هرپک"(herpak) که در گویش ابیانه ای ها به معنی  هارپاک که چهرهای بزرگ وبرتر در تاریخ هخامنشی وماد است نسبت می دهند.در هیچ نقطه ای از ایران اتشکده ای به این نام وجود ندارد اما دلیل وجود داشتن این اتشکده با این نام را در ابیانه را می توان پایبند بودن مردم این خطه به سنت هایشان دانست.